Cho đến nay, pháp luật Việt Nam chưa có quy định khái niệm “Tái định cư”. Tuy nhiên, qua các quy định về tái định cư, có thể khái quát rằng: “Tái định cư là việc bố trí chỗ ở mới hoặc trả chi phí để người có đất bị thu hồi tìm một nơi ở mới trong trường hợp người bị thu hồi đất không còn chỗ ở nào khác trong phạm vi cấp xã nơi có đất bị thu hồi và phải di chuyển chỗ ở” .
tái định cư được thực hiện bằng một trong ba hình thức: bồi thường bằng nhà ở, bồi thường bằng giao đất ở mới, bồi thường bằng tiền để người dân tự lo chỗ ở.

Chính sách tái đinh cư khi nhà nước thu hồi đất

Trường hợp áp dụng chính sách tái định cư khi nhà nước thu hồi đất

Những trường hợp được hỗ trợ nhà ở tái định cư theo quy định của pháp luật như sau:
– Trường hợp thu hồi hết đất ở hoặc phần diện tích đất còn lại sau khi bị nhà nước thu hồi không đáp ứng đủ điều kiện để ở theo quy định của UBND tỉnh; hộ gia đình, cá nhân không còn nơi ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất bị thu hồi đất sẽ được bồi thường bắt đất tái định cư hoặc nhà ở tái định cư.
– Trường hợp thu hồi hết đất ở hoặc diện tích đất ở còn lại sau thu hồi không đủ điều kiện ở theo quy định của UBND tỉnh nơi mà hộ gia đình, nhà ở khác trong địa bàn đó có đất ở thu hồi thì sẽ được bồi tiền bằng tiền mặt. Trường hợp địa phương có điều kiện về quỹ đất ở thì có thể được xem xét để bồi thường bằng đất ở.
– Trường hợp với hộ gia đình, cá nhân người Việt Nam đang định cư ở nước ngoài khi Nhà nước thực hiện thu hồi đất, nhà ở, bắt buộc phải di chuyển sang nơi ở mới nhưng lại không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở. Các cá nhân, hộ gia đình không còn chỗ ở nào khác trong xã, phường, thị trấn có đất bị thu hồi thì nhà nước thực hiện chính sách bán, cho thuê nhà ở hoặc giao đất ở để thu tiền sử dụng đất.

Nguyên tắc thực hiện chính sách tái định cư

Thứ nhất, cơ quan được UBND tỉnh giao trách nhiệm bố trí tái định cư phải thông báo cho từng hộ gia đình bị thu hồi đất, phải di chuyển chỗ ở về dự kiến phương án bố trí tái định cư và niêm yết công khai tại trụ sở của đơn vị, trụ sở UBND cấp xã nơi có đất bị thu hồi và tại nơi TĐC trong thời gian 20 ngày trước khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt phương án bố trí tái định cư. Quy định này nhằm tránh tình trạng người bị thu hồi đất phải đi thuê nhà ở mà vẫn chưa bố trí vào khu tái định cư.
Thứ hai, ưu tiên tái định cư tại chỗ cho người bị thu hồi đất tại nơi có dự án tái định cư, ưu tiên vị trí thuận lợi cho các hộ sớm thực hiện giải phóng mặt bằng, hộ có vị trí thuận lợi tại nơi ở cũ, hộ gia đình chính sách.
Thứ ba, tạo điều kiện cho các hộ vào khu tái định cư được xem cụ thể khu tái định cư và thảo luận công khai về dự kiến bố trí

Điều kiện bắt buộc đối với khu tái định cư

– Khu tái định cư phải xây dựng phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, tiêu chuẩn và quy chuẩn xây dựng
– Khu tái định cư phải được sử dụng chung cho nhiều dự án
– Hạ tầng khu tái định cư tập trung phải được đảm bảo. Khu tái định cư tập trung phải xây dựng kết cấu hạ tầng đảm bảo quy chuẩn xây dựng; phù hợp với điều kiện, phong tục, tập quán của từng vùng miền. Khu tái định cư phải có điều kiện phát triển bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Việc thu hồi đất ở chỉ được thực hiện sau khi hoàn thành xây dựng nhà ở, hoặc cơ sở vật chất hạ tầng của khu TĐC .

Giá đất bồi thường hỗ trợ và giá tài sản trên đất

Giá chuyển nhượng trong thực tế phụ thuộc vào vị trí, hình thể, diện tích và nhân thân các đối tượng tham gia giao dịch, cho nên việc tính toán làm sao để áp dụng mức giá thống nhất cho tất cả các thửa nằm trong phạm vi giải phóng mặt bằng là điều không đơn giản, trong khi đó, những căn cứ để xác định giá đất vẫn còn chưa công bằng, thiếu tính khoa học và thực tế, gây thiệt hại với cả nhà nước và nhân dân.

Căn cứ vào nguyên tắc, phương pháp định giá đất của Chính phủ, UBND xây dựng bảng giá đất theo định kỳ 5 năm một lần và công bố công khai vào ngày 01 tháng 01 của năm đầu kỳ. Trong quá trình thực hiện bảng giá đất, khi chính phủ điều chỉnh khung giá đất hoặc giá đất phổ biến trên thị trường có biến động thì UBND cấp tỉnh điều chỉnh cho phù hợp.

Tái định cư là biện pháp nhằm ổn định, khôi phục đời sống cho các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất mà phải di chuyển chỗ ở. Đặc biệt đối với nhóm người phải di chuyển chỗ ở, khi mà “di chuyển để sinh sống ở một nơi mới, với tập quán mới, cơ sở vật chất mới và điều kiện sống mới là những vấn đề luôn được người bị Nhà nước thu hồi đất phải di chuyển chỗ ở quan tâm” thì việc bố trí tái định cư có thể đáp ứng được cơ bản nguyện vọng của người dân rất ý nghĩa tái định cư giúp giải quyết hài hòa các mối quan hệ về lợi ích của người bị thu hồi đất với lợi ích của nhà nước, xã hội để đảm bảo nhu cầu sử dụng đất đai phục vụ cho việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích của người sử dụng đất.

Bài viết cùng chủ đề:

Hướng dẫn khởi kiện tranh chấp đất đai

Trên đây là chia sẻ về Chính sách tái định cư khi nhà nước thu hồi đất. Vui lòng liên hệ luật sư công ty Luật Thành Đô qua Hotline: 0919 089 888 để được tư vấn chi tiết.